Βέμπερ, Καρλ Μαρία Φρίντριχ φον-

(Karl Maria Friedrich von Weber, Όιτιν, Όλντεμπουργκ 1786 – Λονδίνο 1826). Γερμανός συνθέτης. Τα πρώτα στοιχεία μουσικής τα διδάχτηκε από τον πατέρα του Φρανς Άντον (θείο της γυναίκας του Μότσαρτ, Κωνσταντίας Βέμπερ), πρώην αξιωματικό, που αφοσιώθηκε αργότερα στη διεύθυνση της ορχήστρας. Μελέτησε με τον αδελφό του Φριντολίν και στο Σάλτσμπουργκ με τον Μ. Χάιντν. Παρουσιάστηκε ως πιανίστας εναλλάσσοντας τη μουσική του δράση με εκείνη του λιθογράφου. Διακρίθηκε νωρίς χάρη στην επιτυχία που είχε το έργο του Το κορίτσι του δάσους, το 1800. Ύστερα από μετακινήσεις ανάμεσα στο Σάλτσμπουργκ και το Αμβούργο, όπου έμεινε έως το 1803, πήγε στη Βιέννη και ύστερα στο Μπρέσλαου ως μουσικός διευθυντής του δημοτικού θεάτρου της πόλης αυτής. Στην Καρλσρούη υπήρξε μουσικός έφορος του δούκα της Βυρτεμβέργης. Το 1807 πήγε στη Στουτγάρδη όπου έμεινε τρία χρόνια. Έπειτα, εκδιώχτηκε από το δουκάτο και πήγε στη Φρανκφούρτη, όπου παρουσίασε το μελόδραμα Σιλβάνα (1810). Περιπλανήθηκε σε διάφορα μέρη, με κάποια ανάπαυλα ως διευθυντής ορχήστρας του Εθνικού Θεάτρου της Πράγας. Η φήμη του τον έφερε στη Δρέσδη, όπου εγκαταστάθηκε το 1817. Εκεί εμπνεύστηκε το αριστούργημά του, το μελόδραμα Ελεύθερος σκοπευτής, που παρουσιάστηκε στο Βερολίνο το 1821 με εξαιρετική επιτυχία. Στο έργο αυτό διαμορφώνεται μια αποφασιστική στιγμή στην ιστορία της ευρωπαϊκής μουσικής· ο Ελεύθερος σκοπευτής είναι το πρώτο νεότερο μελόδραμα μετά το Φιντέλιο του Μπετόβεν και μπορεί να θεωρηθεί η απαρχή του ρομαντικού μουσικού θεάτρου και της εθνικής γερμανικής σχολής. Ο οργανικός μαρασμός, που τον οδηγούσε σε μια ακατάσχετη κατάπτωση δυνάμεων, τον ανάγκασε, ύστερα από την επιτυχία της Ευρυάνθης (1823), να αναπαυτεί για ένα χρονικό διάστημα στο Μαρίενμπαντ. Εκεί άρχισε τον Όμπερον, που του παρήγγειλε το Κόβεντ Γκάρντεν του Λονδίνου και το οποίο με κόπο τελείωσε και διηύθυνε την πρώτη του παράσταση τον Απρίλιο του 1826. Δύο μήνες αργότερα πέθανε από φυματίωση. Με την ευκαιρία της μετακομιδής των οστών του στη Δρέσδη, που έγινε με επισημότητα το 1844, ο Βάγκνερ εκφώνησε τον επικήδειο λόγο. Στη συμπάθεια που αισθάνεται ο Μπετόβεν για τη μουσική του Β. και στην αποστροφή του νέου συνθέτη για τον Μπετόβεν βρίσκεται ίσως το νόημα του νεωτεριστικού μουσικού στοιχείου που χαρακτηρίζει το έργο του Β. Απαλλαγμένος από τυπικούς περιορισμούς, έφερε τη μουσική κοντά στις ρομαντικές κορυφές των μύθων και των φυσικών θρύλων. Η μουσική του, χρησιμοποιώντας έναν νέο τρόπο ενορχήστρωσης, πάλλεται από τους μυστηριώδεις κραδασμούς του φυσικού και του φανταστικού κόσμου· προπορεύεται της ορχήστρας του Μπερλιόζ και του Βάγκνερ φωτίζοντας τον δρόμο της μουσικής μέχρι και της Ομάδας των Πέντε της ρωσικής σχολής. Ανάγονται άλλωστε στον Β. και η υιοθέτηση και η επινόηση λαϊκών μελωδιών ή άλλων που κυλούν με μια φρεσκάδα ξένη από κάθε ρητορικό ακαδημαϊσμό. Συνθέτης με πλούσιο έργο, άφησε και πάμπολλες συνθέσεις, θρησκευτικές, συμφωνικές, χορωδιακές και πολλές συνθέσεις μουσικής δωματίου. Έγραψε επίσης την αυτοβιογραφία του, Ζωή καλλιτέχνη, και τρεις τόμους ποικίλου περιεχομένου που δημοσιεύτηκαν στη Δρέσδη το 1828. Σκίτσο του σκηνογράφου Νικολά Μπενουά για το μελόδραμα «Ελεύθερος σκοπευτής», το αριστούργημα του Καρλ Μαρία Φρίντριχ φον Βέμπερ, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1821 στο Βερολίνο και αποτελεί αποφασιστική στιγμή στην ιστορία της ευρωπαϊκής μουσικής (Μουσείο του Θεάτρου της Σκάλας, Μιλάνο· φωτ. Piccagliani).